Kính thưa Quý Thành Viên trong Đại Gia Đình Khiết Tâm Mẹ!
Khoảng một hai chục năm trở lại đây, Chúa Thánh Thần mới được người ta đề cập, suy tư và tôn thờ nhiều hơn. Người ta có thể nói rằng vì Chúa Thánh Thần quá vô hình, không giàu hình ảnh như Đức Giêsu hay Chúa Cha mà người ta có thể nghĩ ra được. Quả thật, chính Đức Giêsu cũng so sánh Chúa Thánh Thần như gió (Ga 3,8) mà người ta chỉ biết gió nhờ thấy cây cối chuyển động, hay cảm thấy mát được cơn gió thổi qua. Cũng có người nghĩ rằng tôn thờ Đức Giêsu trong hiện tại là đã đủ rồi. Nhưng đôi khi người ta quên rằng Đức Giêsu có tiếp tục hiện diện trong hiện tại là hiện diện bằng Thánh Thần của Ngài. Cũng có người cho rằng dường như thời đại của Chúa Thánh Thần đã hết vì những hậu quả ngoạn mục do Chúa Thánh Thần tạo ra không còn nữa hay rất ít thấy. Chúa Thánh Thần chỉ hoạt động trong thời kỳ đầu của Giáo Hội. Nói như vậy là quên rằng ngay từ thời kỳ đó Giáo Hội đã ý thức rằng hoa trái của Chúa Thánh Thần không phải chỉ là những đặc sủng phi thường, mà trước hết và thường xuyên đó là: “Bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ” (Gl 5,22-23a). Thật ra bỏ quên Chúa ThánhThần là có phần tự phụ của con người. Những thành quả của khoa học, kỹ thuật, của trí óc hay của chân tay… từng bước làm cho người ta tự tin và tự phụ đến độ quên lãng mọi nguồn gốc siêu nhiên của những thành quả ấy. Ngay cả những người cảm thấy mình được bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm… là do một quá trình tu thân, tập luện… Do đó, Chúa Thánh Thần xem ra thiếu chỗ đứng trong những thành quả mà con người đạt được.
Theo cái nhìn của Thánh Phaolô về các thứ bậc các đặc sủng (bài ca đức ái). Quả thật không phải riêng Phaolô mà con người thời đại nào cũng coi tình yêu là cái gì cao quý và vĩ dại nhất. “…Giả như tôi được ơn nói tiên tri, và được biết hết mọi điều bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được tất cả đức tin đến chuyển núi dời non, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng là gì. Giả như tôi có đem hết gia tài cơ nghiệp mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có đức mến, thì cũng chẳng ích gì cho tôi. Ðức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc, không làm điều bất chính, không tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật. Ðức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, chịu đựng tất cả…” (1Cr 12,31-13,13). Càng không thể là chuyện dễ dàng khi muốn sống tình yêu ấy theo khuôn mẫu tình yêu Thiên Chúa hay tình yêu Đức Giêsu: “Hãy yêu thương nhau như thầy đã thương anh em”(Ga 13, 34; 15, 12-17); “có tình yêu nào cao quý hơn tình yêu của người hiến mạng vì bạn hữu mình”; Thiên Chúa đã yêu chúng ta ngay khi chúng ta còn là tội nhân” (Rm 5,8); “Đến như chính Con Một, Thiên Chúa cũng chẳng tha, nhưng đã trao nộp vì hết thảy chúng ta”(Rm 8,32); một tình yêu mà không ai “dù là sự chết hay sự sống, thiên thần hay ma vương quỷ lực, dù hiện tại hay tương lai, hoặc bất cứ sức mạnh nào, trời cao hay vực thẳm, hay bất cứ một thọ tạo nào khác…có thể tách chúng ta ra được”(Rm 8,35-39).
Chúa Thánh Thần không phải chỉ hiện diện trong những cái phi thường trên, để chúng ta khỏi lấy cớ Ngài dành cho những kẻ siêu quần bạt chúng, cho những thánh nhân, còn bản thân tôi thì…không! Không phải như vậy, ngay từ trong nguồn gốc của những hành vi đẹp, ngay trước khi biến thành hành động ra bên ngoài, ngay từ khi còn là một kế hoạch, hay một tư tưởng, một tâm tình tốt, Chúa Thánh Thần đã hiện diện và hành động rồi. Khó có ai có thể ngồi suy tư liên tục trong năm mười phút mà không thấy cái xấu chen vào cái tốt, vị kỷ chen vào vị tha, tham vọng chen vào khiêm tốn…? Cứ kiểm điểm lại giờ kinh hay suy niệm mỗi ngày, chúng ta sẽ thấy mới cầm lòng được một chút thì lại chia trí, mới suy nghĩ được một hai ý tưởng đẹp thì liền sau đó lại xảy ra một hình ảnh xấu. Đến nỗi một người thánh thiện như Phaolô mà cũng phải thốt lên: “Tôi thật là một người khốn nạn! Ai sẽ giải tháot tôi khỏi thân xác phải chết này? (Rm 7, 24). Đúng là quy luật biện chứng đã ăn sâu vào từng giây phút của cuộc đời. Đến lúc này chúng ta phải thú nhận rằng nếu không có Chúa Thánh Thần bảo vệ sự thật, dẫn ta vào sự thật, thì chúng ta không tài nào có thể ước muốn, suy tư, hành động tốt đẹp và lâu bền được.
Tuy nhiên, đừng tưởng rằng Chúa Thánh Thần chia phần với ta mà hành động. Ngài làm một phần, tôi làm một phần. Hay cụ thể hơn Ngài để tôi làm và khi thấy sắp lệch lạc thì Ngài chen vào. Chúa Thánh Thần can thiệp và hoạt động không cùng bình diện hay ngang hàng với chúng ta. Ngài cũng không can thiệp và hoạt động như ông tiên nào đó thỉnh thoảng vung cây đũa thần để sửa chữa công việc ta đang làm, hay đáp máy bay, nhảy dù xuống khi ta sắp làm hỏng. Ngài siêu việt cũng có nghĩa là Ngài nội tại, ở trong ta và trong mọi ý nghĩ, tâm tình, hành vi của ta tới mức sâu nhất, làm nền tảng cho tất cả có thể hiện hữu. Ngài can thiệp theo kiểu là nguồn gốc của mọi sự, và trên hết là nguồn gốc của mọi khả năng, cố gắng và sự hiện diện của chúng ta. Ngài can thiệp bằng cách luôn gìn giữ chúng ta trong hiện hữu, luôn cho phép những khả năng của ta hoạt động. Và vì thế, giả sử Ngài vừa buông tay, dù một tích tắc thôi, là ta đã trở về hư không, nói chi tới những lời hay ý đẹp, công việc tốt của ta. Thánh Kinh Cựu Ước dùng một hình ảnh tương tự để nói lên tầm quan trọng của Chúa Thánh Thần: Ngài tựa như hơi thở Thiên Chúa thổi vào một thân xác bất động và nhờ đó làm cho thân xác sống; khi Ngài rút lại hơi thở đó, thì thân xác sẽ trở lại tình trạng bất động ban đầu.
Như vậy, Chúa Thánh Thần có mặt trong tất cả mọi điều tốt, từ điều tầm thường nhất đến những điều phi thường nhất, từ khởi sự cho đến hoàn thành. Có điều là người ta có ý thức hay không để tạ ơn Ngài, yêu mến Ngài, và nhất là có tạo phạm vi trong đời mình để Ngài mạnh tay hoạt động, có gạt bỏ những cản trở từ phía mình để cho Ngài dễ bề làm việc. Cũng chính vì thế, Chúa Thánh Thần không chỉ hoạt động trong nhà thờ, trong các Bí tích, trong người có đạo, mà Ngài hoạt động trong tất cả. Cũng không phải Chúa Thánh Thần hoạt động vô tổ chức, gặp đâu làm đấy, nhưng trong tất cả. Ngài đang hoạt động để dẫn chúng ta về cùng đích, về cứu cánh tối hậu của đời mình, là kết hiệp với Thiên Chúa, trong Đức Giêsu Kytô bằng ơn Thánh Thần.
LM Phó Xứ
